Jaarverslag 2023

Veiligheid

Veiligheid is prioriteit voor Eindhoven Airport. Iedereen die onze luchthaven bezoekt of er werkt moet kunnen rekenen op een veilige omgeving. Dat is een verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen; een goede samenwerking met de partners is daarom essentieel.

Als exploitant ziet Eindhoven Airport toe op de navolging van de regels. In alle processen en activiteiten van de luchthaven hebben we aandacht voor veiligheid en zo verantwoord mogelijk handelen. Ons ultieme doel is nul ernstige veiligheidsincidenten. Het is onze overtuiging dat ongevallen zijn te voorzien en te voorkomen.

Eindhoven Airport hanteert een Veiligheidsmanagement Systeem, dat bijdraagt aan de borging van de fysieke veiligheid op de luchthaven. Het onderkennen van trends, de analyse van voorvallen en het doorvoeren van verbeteringen zijn daarbij van groot belang. Onze focus is primair gericht op voorvallen waarvoor Eindhoven Airport zelf verantwoordelijk is en op het voorkomen ervan. We werken met een coördinerend Team Safety.

De A1-surveillancewagen, gebruikt door airport operations, op het platform

Vliegveiligheid

Om de vliegveiligheid van de luchthaven continu te verbeteren, stellen we samen met Vliegbasis Eindhoven jaarlijks doelstellingen vast. In 2023 waren dat er vier. Twee van de vier targets hebben we bereikt: de pushback-afwijkingen (ongeoorloofde pushbackmanoeuvres van het vliegtuig op het platform) en de birdstrikes (aanvaringen tussen een vogel en een vliegtuig).

Twee andere targets hebben we helaas overschreden: de runway incursions (voorvallen op het platform waarbij een vliegtuig, voertuig of persoon onterecht aanwezig is op gebied dat is aangewezen voor de start en landingen van vliegtuigen), en het negeren van de anti-collision lights (het ongeoorloofd achterlangs een vertrekkend vliegtuig rijden als het waarschuwingslicht aan is).

We blijven de aandacht op de risico's vestigen en er zijn waar mogelijk direct maatregelen getroffen. Zo zijn er om runway incursions tegen te gaan extra markeringen aangebracht bij alle holding lines, de wachtlijnen die ongeoorloofde toegang tot de startbaan moeten voorkomen.

Team Safety heeft in 2023 in diverse overleggen ook veel aandacht besteed aan het negeren van het anti-collision waarschuwingslicht. Toch nam het aantal overtredingen toe. Een van de oorzaken kan zijn dat er meer gebruik is gemaakt van de achterste randweg (omdat er meer vliegverkeer was dan in 2022). Alle overtreders hebben een officiële waarschuwing gekregen. Bij de hoofddoorlaatpost naar het platform is een informatiescherm geplaatst waarop de safetyrisico's extra onder de aandacht worden gebracht.

Veiligheidsdoelstellingen1

Target 2023

Score 2023

Score 2022

Aantal vogelaanvaringen

0.90

0.64 (absoluut: 35)

0.85 (absoluut: 45)

Aantal runway incursions

0.18

0.31 (absoluut: 17 )

0.13 (absoluut: 7)

Aantal *pushback-afwijkingen2

0.25

0.10 (absoluut: 2)

1.71 (absoluut: 34)

Negeren **anti-collision light

1.00

1.36 (absoluut 28)

0.95 (absoluut: 19)

  1. Cijfers in de tabel betreffen de totale cijfers van Luchthaven Eindhoven (civiel en militair) m.u.v. de * pushback-afwijkingen (deze zijn per vertrek civiel) en ** anti-collision light (dit is het aantal voorvallen op het civiele platform).
  2. Vanaf 2023 worden alleen de afwijkingen geteld die vallen onder de hoogste ICAO-risicolassificering A, B of C.

Veiligheid op de grond

In 2023 heeft zich op Eindhoven Airport één incident voorgedaan dat als 'ernstig' is gekwalificeerd. Dit incident vond plaats in het afhandelingsproces: een vliegtuig met draaiende motoren werd incorrect benaderd door medewerkers van de afhandelaar. Team Safety heeft het incident grondig geëvalueerd en heeft het met de afhandelaar besproken.

In 2023 waren er zes voorvallen die leidden tot schade aan vliegtuigen. Deze vonden plaats tijdens de afhandeling.

Er waren wel enkele voorvallen die een effect hadden op de operatie. Een grote verstoring vond plaats op vrijdag 24 februari, toen lag het vliegverkeer vanaf/naar Eindhoven Airport urenlang stil vanwege een bommelding. Deze betrof een vlucht van Praag naar Nederland, waarmee ook een toestel van Transavia op weg naar Eindhoven zou kunnen worden bedoeld. Het toestel is rond 15.00 uur veilig geland en is uit voorzorg geparkeerd op de militaire vliegbasis. De Koninklijke Marechaussee heeft onderzoek gedaan in en rond het toestel, en ook de Explosieven Opruimings Dienst Defensie was ter plekke. Er is niets aangetroffen. Ook de passagiers, die werden opgevangen in de passagiersterminal van de vliegbasis, en hun bagage zijn gecontroleerd. De luchthaven is even na 19.00 uur vrijgegeven en daarna is het vliegverkeer hervat. Er is die dag een groot aantal vluchten uitgeweken, vertraagd en geannuleerd. Ongeveer achtduizend passagiers hebben last ondervonden van het voorval.  

Op zaterdag 25 maart was er een demonstratie van de klimaatactiegroep Extinction Rebellion op de luchthaven. Naast de aangekondigde en goedgekeurde manifestatie op het voorterrein, zijn er ook actievoerders doorgedrongen tot het platform. Nadat ze een hek hadden opengeknipt, begaven ze zich op een terrein voor privévliegtuigen. Omdat dit verboden gebied was, heeft de Koninklijke Marechaussee hen gearresteerd. Er zijn geen operationele verstoringen geweest die dag; de overlast is tot een minimum beperkt gebleven.

Safety score

Onze safety score (een indicatie van het aantal dagen zonder ernstige incidenten) kwam in 2023 uit op 99,5. In 2022 was de score 98,4. De target voor 2023 hadden we gesteld op 97.

Vliegen bij mist

Mist heeft in 2023 enkele dagen impact gehad op een aantal vluchten vanaf/naar Eindhoven Airport.

De komende jaren houden we beperkingen bij (dichte) mist. We werken met het Instrument Landing System (ILS), categorie I, wat in de praktijk betekent dat een piloot alleen mag landen bij minimaal 550 meter zicht. Het systeem gaan we upgraden naar ILS categorie CAT IIIB, dat mogelijk maakt dat vliegtuigen in de meeste gevallen ook bij (zeer) dichte mist kunnen landen/starten. Met behulp van dat navigatiesysteem kan de piloot met grote precisie de landingsbaan naderen.

Voor ILS categorie IIIB moet onder meer extra verlichting worden aangelegd in de start-en landingsbaan. Defensie speelt hierbij een belangrijke rol, omdat Eindhoven Airport gebruikmaakt van de start- en landingsbaan op de militaire luchthaven Eindhoven. Eerder was al besloten het groot onderhoud en de aanleg van het ILS te combineren, omdat we dan maar één keer last hebben van de werkzaamheden. De belangrijke upgrade stond gepland voor 2025, maar dit is verschoven. Defensie heeft besloten extra aanpassingen te doen met het oog op toekomstige, nieuwe taken. Daar is meer tijd voor nodig. Dat houdt in dat we pas over enkele jaren gebruik kunnen maken van het nieuwe systeem. Begin 2024 besluit Defensie wanneer de baanwerkzamheden gepland worden.

Sneeuwoperatie op het platform van Eindhoven Airport

Veiligheid in en om de terminal

In de terminal vond één voorval plaats waarbij de Koninklijke Marechaussee actie moest ondernemen om verdere verstoring van de openbare orde te voorkomen. Het voorval betrof een passagier aan landzijde die met een mes dreigde. De situatie was snel onder controle.

Het totaal aantal geregistreerde voorvallen op de luchthaven, inclusief bijvoorbeeld verstuikingen en onwelwordingen van reizigers, is gedaald van 1.042 (2022) naar 983 in 2023. Het aantal meldingen houdt doorgaans gelijke tred met het aantal vliegtuigbewegingen. Indien nodig ondernemen we actie. We zagen in 2023 opnieuw dat de voorvallen in de categorieën 'letsel en ziekte' en 'onhandelbare passagiers' het grootste aandeel hadden van het totaal aantal meldingen.

Meldingen onveilige situaties

In 2023 hebben we 52 meldingen ontvangen via het meldingsformulier 'Onveilige situatie', dat op de website van Eindhoven Airport staat. Hiervan hadden 22 meldingen betrekking op veiligheid. In 2022 kregen we 37 meldingen, waarvan 13 meldingen betrekking hadden op veiligheid.

We hebben deze meldingen bekeken en beoordeeld. De meldingen die niet safety-gerelateerd waren, zijn doorgezet naar de verantwoordelijke afdelingen binnen de luchthaven. Medewerkers van de luchthaven hebben interne mogelijkheden om onveilige situatie te melden. De meldingen zijn voor ons belangrijk: ze helpen ons incidenten of ongevallen te voorkomen.

Veiligheidsaudits

In 2023 hebben er opnieuw veiligheidsaudits plaatsgevonden bij partners op de luchthaven, onder meer bij Sun Jet Services, Viggo en G4S. Gevonden afwijkingen, bijvoorbeeld in de naleving van procedures of in omschrijvingen van werkzaamheden, zijn gecorrigeerd. Bij bouwbedrijf Heijmans Eindhoven is een audit gehouden op basis van de HSE Standaard (Health, Safety & Environment). Er is één afwijking geconstateerd en die is verholpen. De HSE is een standaard voor alle bouw- en onderhoudswerkzaamheden binnen de geografische grenzen van Eindhoven Airport. Het is een uitgebreid handboek met richtlijnen, normen en eisen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. De standaard schept duidelijkheid voor de opdrachtgever en de opdrachtnemer(s).

Bewustwording

We werken continu aan groeiende bewustwording onder de mensen die op de luchthaven actief zijn. We publiceren interne 'Safety Bulletins', waarin we op een toegankelijke manier voorvallen en belangrijke thema's bespreken. Op 29 maart hebben we meegedaan aan de landelijke Bewust Veilig-dag, met extra aandacht voor gezond en veilig werken. En op 14 december hebben we opnieuw een Safety Day gehouden. De dag focuste dit keer specifiek op verkeersveiligheid in het luchthavengebied.

Verder houden we twee keer per jaar een Safety Walk, een wandeling over het luchthaventerrein die focust op mogelijke risico's die passagiers, bezoekers en medewerkers kunnen lopen. Bij de walks in 2023 was er onder meer extra aandacht voor het logistiek centrum, de metingen van ultrafijnstof en het misbruik van nooddrukknoppen aan de luchtzijde. Medewerkers van diverse afdelingen en partnerbedrijven doen mee aan de Safety Walks.

Cybersecurity

Betrouwbare informatievoorziening en digitale oplossingen zijn cruciaal voor Eindhoven Airport. De veiligheid van de IT-systemen houdt onverminderd onze aandacht vanwege de impact van cyberdreigingen op onze bedrijfsvoering, reputatie of financiële positie. We voldoen aan de voortdurend ontwikkelende wet- en regelgeving en standaarden die gelden in ons werkveld. We passen onze informatiebeveiliging hier continu op aan. Begin 2024 volgt de eerste audit door de Inspectie Leefomgeving en Transport, die we met veel vertrouwen tegemoet zien.

Om de kwaliteit en effectiviteit van onze informatiebeveiliging verder te versterken, gaan we de functie Information Security Officer (ISO) vanaf 2024 uitbreiden naar een volledige fte. Deze uitbreiding benadrukt onze toewijding aan een proactieve en grondige aanpak van informatiebeveiliging. Hierdoor kunnen we ons concentreren op het verbeteren en versterken van onze cybersecurity-weerbaarheid. Ook kunnen we het Information Security Management System (ISMS) verder implementeren, ons awareness-programma versterken en ons volwassenheidsniveau op het gebied van cybersecurity verhogen.

Ondermijning

Luchthavens zijn kwetsbaar voor ondermijnende criminaliteit, zoals drugssmokkel, mensenhandel en witwassen. Eindhoven Airport spant zich in om deze criminaliteit tegen te gaan, in samenwerking met de Koninklijke Marechaussee, de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie, de gemeente Eindhoven en partnerbedrijven.

In 2023 hebben we onze inspanningen op het vlak van bewustwording geïntensiveerd. De Koninklijke Marechaussee heeft voor luchthavenmedewerkers een presentatie gehouden over de verschijningsvormen van ondermijning en hoe deze zijn te herkennen. Er is ook een online cursus beschikbaar.

De Driehoek-plus van de gemeente Eindhoven (burgemeester, politie, Openbaar Ministerie en Belastingdienst) heeft Bureau Beke opdracht gegeven de ondermijning op en rond Eindhoven Airport in beeld te brengen. Het onderzoek liep van mei tot december 2023. Bureau Beke onderzocht in die maanden de aard en omvang van de ondermijning en ook de risico's die worden gelopen. Dat gebeurde aan de hand van analyse van openbare bronnen en politieregistraties en interviews met mensen die op en rond de luchthaven werken. Behalve Eindhoven Airport zelf zijn ook Flight Forum, Vliegbasis Eindhoven en Park Forum bij het onderzoek betrokken. Het eindrapport verschijnt in het eerste kwartaal van 2024.